Het ondernemingsrecht

Als ondernemer heeft u met allerlei ondernemingskwesties te maken waarbij het ondernemingsrecht van toepassing is. Ondernemingsrecht is een specialistisch vakgebied. Het faciliteert het ondernemerschap aan de ene kant en reguleert het ondernemerschap aan de andere kant.

Het ondernemingsrecht is in drie categorieën onder te verdelen:

  • Aspecten die primair gericht zijn op het faciliteren van ondernemerschap.
  • Aspecten die primair gericht zijn op het reguleren van ondernemerschap
  • Overgangsvormen: aspecten die zowel van toepassing zijn op het faciliteren én het reguleren van ondernemerschap.

Onderdeel van privaatrecht

In Nederland wordt het ondernemingsrecht vaak gezien als een onderdeel van het privaatrecht. Privaatrecht wordt ook wel aangeduid als civielrecht of burgerlijk recht.

Het ondernemingsrecht heeft voornamelijk betrekking op de verschillende rechtsvormen die van toepassing kunnen zijn op een onderneming. De rechtsvorm van een onderneming kan worden beschouwd als de juridische organisatie van een onderneming.

Rechtsvormen voor ondernemingen

Een bedrijf dient doorgaans een juridische rechtsvorm te kiezen.

In Nederland bestaan de volgende rechtsvormen:

  • Eenmanszaak
  • Personenvennootschap: vennootschap onder firma (vof), maatschap en commanditaire vennootschap (cv)
  • Kapitaalvennootschap: besloten vennootschap (bv) en naamloze vennootschap (nv)
  • Coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij
  • Vereniging (hierbij is het ondernemingsrecht is alleen in bepaalde gevallen van toepassing)
  • Stichting (hierbij is het ondernemingsrecht is alleen in bepaalde gevallen van toepassing)

Toepassing van het ondernemingsrecht

Het ondernemingsrecht is alleen van toepassing op bedrijven en organisaties met een winstoogmerk. Verenigingen en stichtingen hebben meestal geen winstoogmerk, maar er bestaan enkele gevallen waarin de vereniging en de stichting wél als ondernemingsvorm wordt gebruikt. Hier houdt de wetgever dan ook rekening mee.

Binnen het ondernemingsrecht wordt onderscheid gemaakt tussen rechtsvormen mét rechtspersoonlijkheid en rechtsvormen zónder rechtspersoonlijkheid. Volgens de huidige wetgeving hebben personenvennootschappen geen rechtspersoonlijkheid.

Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid is de ondernemer (dit kunnen ook meerdere personen zijn) als natuurlijk persoon verantwoordelijk voor de onderneming en met zijn of haar gehele privévermogen aansprakelijk voor alle rechtshandelingen die worden verricht.

Het komt ook vaak voor dat een onderneming door meerdere rechtspersonen wordt gevormd. Een dergelijke onderneming wordt ook wel een ‘groep’ of ‘concern’ genoemd.

Verschillende ondernemingsvormen